Szybkimi krokami zbliża się okres zimowy i rośliny w ogrodzie, ale także na balkonie czy tarasie, mogą ucierpieć z powodu niskich temperatur. Jak i kiedy zabezpieczać rośliny przed mrozem?

Co warto zrobić przed zimą?

Aby rośliny rosnące w ogrodzie lub w pojemnikach na tarasach czy balkonach nie przemarzły zimą, muszą być przede wszystkim odpowiednio do niej przygotowane. Warto więc, zasilić je jesienią (wrzesień/październik) tzw. nawozami jesiennym, które w składzie nie zawierają azotu, a jedynie potas i fosfor (wpływają na szybsze drewnienie pędów przed zimą i wzmacniają system korzeniowy). Nie można także zapomnieć o obfitym podlaniu roślin zimozielonych (transpirują cały czas, także w zimie) przed nadejściem mrozów (np. iglaki, rododendrony, azalie japońskie, ostrokrzewy).

Po drugie, gdy zima już stanie za progiem, istotne jest zabezpieczenie przed zimą roślin wrażliwych na mróz. Gdy dana roślina może ucierpieć od mrozu, musimy pomóc jej przetrwać zimę. Rośliny uprawiane w donicach w donicach ustawiamy na kilkucentymetrowej warstwie styropianu, owijamy donice białą agrowłókniną, zabezpieczamy kartonem, siatką cieniującą, jutą itp. Nie używamy do tego celu folii lub innego materiału, który nie przepuszcza powietrza, aby nie zaparzyć roślin.

Jak chronić rośliny przed uszkodzeniami w zimie?

Rośliny ogrodowe, rosnące w gruncie  można zabezpieczać w różny sposób. Najczęściej owija się je białą agrowłókniną (np. korony wrażliwych krzewów ozdobnych – ketmia, hortensja ogrodowa, azalie, rododendrony), okłada i obwiązuje słomą (np. pnie drzew) lub okrywa stroiszem (niskie byliny, wrzosy, wrzośce, płożące iglaki). W sprzedaży spotkać można specjalne przygotowane tzw. gotowe kaptury (różnych rozmiarów) wykonane z agrowłókniny, służące do okrywania roślin. Do okrywania nie używamy czarnej agrowłókniny, aby słońce nie nagrzewało jej (co może prowadzić do zaparzenia roślin) w czasie cieplejszych dni. Warto także ziemię wokół roślin wyściółkować kilkucentymetrową warstwą kory lub drewnianych zrębków.

Nie okrywamy roślin zbyt wcześnie, kiedy zdarzają się jeszcze ciepłe dni – najlepiej rozpocząć osłanianie po pierwszych,  jesiennych przymrozkach, tak by rośliny się nie zaparzały. Należy także pamiętać, że zimą mogą zdarzyć się ciepłe, bardzo słoneczne dni (szczególnie pod koniec zimy, na przedwiośniu). Warto w takie dni podlewać rośliny (szczególnie zimozielone i rosnące w donicach), w ciągu dnia, na kilka godzin odkryć osłonę, by rośliny nie nagrzewały się zbytnio.

Należy także uważać na mokry, ciężki śnieg, który może być groźny dla kolumnowych odmian iglaków i innych roślin. Dlatego też, przed nadchodzącymi opadami śniegu, warto spiralnie obwiązać sznurkiem korony iglaków, aby śnieg ich nie zniekształcił lub nie wyłamał gałęzi. Warto obwiązać ściśle także liście zimozielonych roślin ogrodowych, np. juki ogrodowej (tworząc z nich jeden pęk), aby nadmiar wilgoci i chłód nie zaszkodziły roślinom.

Dlaczego rośliny przemarzają?

Warto już w czasie zakupu roślin sprawdzić, czy są one wystarczająco odporne na mróz i czy zima po prostu ich nie zniszczy. Dotyczy to szczególnie najbardziej wrażliwych na nasz klimat gatunków, często spotykanych w sprzedaży drzew, krzewów czy bylin, które pochodzą z cieplejszych stref klimatycznych, co powoduje, że ich naturalna odporność na niską temperaturę jest niewielka. Gatunki takie, jak np. ketmia syryjska (hibiskus), hortensja ogrodowa, hebe, ostrokrzew, różaneczniki (rododendrony), magnolie, azalie japońskie, laurowiśnia, wawrzyn szlachetny, a także wiele roślin doniczkowych i balkonowych zwykle wywodzą się z regionów, gdzie zimy są bardzo łagodne, więc nasze zimy mogą okazać się dla nich zabójcze.

Warto też pamiętać, że nawet uprawiane od lat w naszym kraju rośliny (iglaste bądź liściaste) mogą przemarznąć w czasie ostrzejszych zim. Ponadto, rośliny osłabione, nienawożone, uprawiane w niewłaściwych warunkach, przycinane w nieodpowiednim terminie lub wystawione zimą na działanie silnych wiatrów są bardziej narażone na uszkodzenia spowodowane niską temperaturą.

Maciej Aleksandrowicz

OZ Mazowiecki